De nieuwe Participatiewet verdringt. Zo veel is inmiddels wel duidelijk. En het Codecongres toonde gisteren aan dat een oplossing nog niet voor handen is.
"Ik vind de Participatiewet helemaal niks." Jacco Vonhof zet de toon. Vanuit zijn perspectief als directeur van Novon Schoonmaak laat hij zijn licht schijnen op de wet die werkgevers verplicht arbeidsgehandicapten in dienst te nemen.
'Geluksfabriek'
Vonhof is van mening dat ondernemers prima in staat zijn zélf mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te betrekken in het arbeidsproces. Zéker de schoonmaaksector.
"Wij plakken als sector juist géén stempel op mensen", stelt de schoonmaakondernemer. "Nee, wij geven gewoon werk. Ondertussen horen mensen bij de loketten van onze 'geluksfabriek' – de overheid – vooral wat ze níét kunnen. Zonder te kijken naar wat ze wél kunnen. Ofwel, maak deze regel ongedaan."
Cao-afspraken
Vonhof debatteert tijdens het congres van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag met FNV-bestuurslid Mariëtte Patijn en AWVN-directeur Harry van de Kraats. En vooral Patijn heeft moeite met de woorden van Vonhof.
"Wij kijken al vijftien jaar of we via cao-afspraken deze mensen een plek kunnen geven", zegt Patijn. "Ook in de tijd dat het economisch goed ging in Nederland. Maar in al die jaren is dat niet gelukt. Kennelijk gaat het dus niet vanzelf."
Oplossing
Het is een discussie die er eigenlijk niet toe doet. De Participatiewet is immers een feit. Vraag is vooral hoe het mogelijk is 100.000 nieuwe arbeidskrachten in te passen, zónder dat dit ten koste gaat van de huidige werknemers.
Want daar is het drietal het wél over eens. Maar het Codecongres toont aan dat het niet eenvoudig is verdringing aan de onderkant van de arbeidsmarkt te verhelpen.
Nieuwe banen
Van de Kraats constateert namens de opdrachtgevers dat bedrijven nieuwe banen moeten creëren, afgestemd op de doelgroep van de Participatiewet. Hij wijst op enkele voorbeelden in andere sectoren. Maar een business case voor de schoonmaaksector is niet voorhanden.
Patijn wijst namens de werknemers op een geleidelijke instroom van mensen met een arbeidshandicap. "Dus niet de ene erin en de andere eruit. Nee, zijn er vacatures, dan kan een bedrijf die laten invullen door mensen met een arbeidshandicap."
Vrijwel alle mogelijke oplossingen lopen tegen hetzelfde obstakel aan: de hoeveelheid arbeid blijft gelijk. Terwijl het aantal potentiële werknemers is toegenomen dankzij de verplichtingen in de Participatiewet. Het inpassen van de ene werknemer gaat dus altijd ten koste van de andere.
Onrust
Ook slotspreker Will Tinnemans zoekt naar een oplossing. Maar de auteur van het boek 'De Kwetsbaren – Concurrentie en verdringing aan de onderkant van arbeidsmarkt' drukt alle aanwezigen op het hart dat het van belang is dat mensen met een afstand tot de arbeidshandicap uiteindelijk wél een plek krijgen.
"Anders ontstaat er in de toekomst een groeiende groep mensen die niet deelneemt aan onze maatschappij. Dat resulteert in maatschappelijke onrust en zelfs criminaliteit. We hebben er dus allemaal belang bij dat iedereen in Nederland de kans krijgt zich te ontwikkelen."
Nieuw systeem
Hoe? Dat weet Tinnemans ook niet. Eén ding weet hij wel: "De oplossing schuilt niet in de economie of samenleving zoals we die vandaag kennen."
"Dit systeem loopt vroeg of laat vast", besluit de auteur. "We moeten nadenken over een nieuw systeem, waarin 20 procent van de samenleving niet in kansloze put leeft."