Het is wellicht één van de meest besproken en tegelijk meest innovatieve metroverbindingen van ons land: de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. Niet alleen de aanleg was een technisch hoogstandje ook de schoonmaak van de OV-verbinding tussen Amsterdam-Noord via het Centraal Station naar Amsterdam-Zuid is bepaald geen klus voor bangeriken. Succes Schoonmaak uit Volendam durfde het aan en schreef de winnende aanbesteding. “We houden wel van een uitdaging.”
Op zoek naar durfallen
Er zijn maar weinig aspecten aan de schoonmaak van de Noord/Zuidlijn die overeenkomen met de schoonmaak van reguliere metrolijnen. Het GVB ging bij de aanbesteding van het schoonmaakonderhoud op zoek naar durfallen. Zo is de nieuwe verbinding onder het hart van Amsterdam smaller dan de bestaande metrolijnen, zijn er moeilijk te bereiken hoge glazen wanden en beperkte tijd voor uitvoering van het schoonmaakonderhoud. Implementatie manager Frank de Vries van de GVB laat er geen onduidelijkheid over bestaan. “Als je als schoonmaakbedrijf geen pionier bent, moet je deze klus eigenlijk niet willen. Je gaat tegen dingen aanlopen. Wie de Noord/Zuidlijn wil hebben moet dat goed weten.”
Twee tandjes uitdagender dan de Oostlijn
Marielle Schneiders en Frank de Vries op station Rokin. “Er moeten heel wat handelingen meer gedaan worden dan normaal gesproken. Dat heeft te maken met de veiligheid rond het spoor, alertheid op brandveiligheid en alle tere afwerkmaterialen die gebruikt zijn.”
Wat de metrolijn zo uitdagend maakt om schoon te maken is de bewerkelijkheid. De Vries: “Er moeten heel wat handelingen meer gedaan worden dan normaal gesproken. Dat heeft te maken met de veiligheid rond het spoor, alertheid op brandveiligheid en alle tere afwerkmaterialen die gebruikt zijn. Dit is echt wel twee tandjes uitdagender dan de Oostlijn.” Wat het zo moeilijk maakt? “Heel hoge glazen wanden, alles gebeurt ondergronds, boven het spoor of boven stijgplinten. Er zijn voor het schoonmaken van de grote steile glazen wanden wel voorzieningen als hangbakjes, maar waar we nu tegenaan lopen is dat de roltrappen last krijgen van de hoeveelheid water die tijdens het schoonmaken naar beneden komt. Dus dan moet je dat probleem weer oplossen. En zo gaat dat bij dit soort innovatieve projecten; je komt steeds weer iets nieuws tegen.”
Niet het meest aantrekkelijke verhaal
Bij de aanbesteding van het schoonmaakwerk is GVB zo open en eerlijk mogelijk geweest, zo stelt De Vries. “We hebben gezegd: Het is nieuw, sommige dingen weten wij ook niet, daar moeten we nog tegenaan lopen. De onderhoudstechnieken die we zelf hanteren zijn ook nog niet beproefd. Het doet dus een beroep op de inzet van je techniek en je incasseringsvermogen als aannemer.” Het is wellicht niet het meest aantrekkelijke verhaal om aan potentiële opdrachtnemers te verkopen, maar De Vries wilde vervelende verrassingen achteraf voorkomen.
Succes was ook het voordeligst
Mariëlle Schneiders van Succes Schoonmaak: “We zijn met een heel ervaren team over de aanbesteding gaan nadenken. We hebben diverse leveranciers, machinebouwers en hoogwerkerleveranciers betrokken in het proces. Om een geheel en goed doordacht voorstel neer te neerleggen mét ideeën voor de toekomst.”
Uiteindelijk waren er zes partijen die zich inschreven. Succes ging er met de winst vandoor. “Bij de beoordeling ging het met name om de kwaliteit en of de boodschap die we hebben meegegeven begrepen was. Succes gaf duidelijk aan dat ze de uitdagingen zagen en die wilden aangaan.” De prijsvergelijking kwam pas na de beoordeling. “Succes was ook het voordeligst.”
Rayonmanager Mariëlle Schneiders van Succes Schoonmaak uit Volendam: “Wij houden van een uitdaging, zoeken continu naar nieuwe mogelijkheden binnen de branche. We zijn met een heel ervaren team over de aanbesteding gaan nadenken. We hebben diverse leveranciers, machinebouwers en hoogwerkerleveranciers betrokken in het proces. Om een geheel en goed doordacht voorstel neer te neerleggen mét ideeën voor de toekomst.” Die proactieve instelling van Succes stelt De Vries op prijs.
Op basis van ‘trial and error’ aan het kijken wat wel en niet werkt
De Vries: “Je moet terug kunnen vallen op inzicht en vertrouwen dat er ook een oplossing is. Ook voor dingen die niet voor de hand liggen. We zijn nu een beetje op basis van ‘trial and error’ aan het kijken wat wel en niet werkt.
De Noord/Zuid lijn is volgens De Vries moeilijker dan andere lijnen waar het om veiligheid gaat. “Er zit heel veel hoogtewerk boven het spoor in de uitvraag en je zit met een redelijk nauwe bouwput. Op het bestaande net had je meer meters. Eén van de regels die we daarom des te meer hebben benadrukt is: ‘je werkt veilig of je werkt niet’.”
Nog meer kijken naar andere lijnen in het buitenland
Hierbij is ook gekeken naar de metro’s van Londen en Praag die vergelijkbare uitdagingen hebben. “Het verschil is wel dat daar risico’s zijn genomen die wij niet willen nemen. We willen met het oog op de toekomst nog meer kijken naar andere lijnen in het buitenland om te zien wat we ervan kunnen leren. We zijn nu vooral heel druk geweest met de opening. Dat was al een hele tijdrovende klus.”
En zo is er veel aandacht voor het welzijn van de schoonmaakmedewerkers die onder deze lastige omstandigheden hun werk moeten doen. De Vries: “Ik vind dat je in modern management niet alleen moet nadenken over budget, planning en dat soort zaken, maar zeker ook over je belangrijkste assets en dat zijn de mensen die er werken. Dat gaat dan ook over schoonmaakmedewerkers; zij verzetten het meeste werk met onze vervoerders, staan letterlijk langs de lijn en spelen flexibel in op de omstandigheden. “Dat moet je waarderen”, aldus De Vries. “ Mensen moeten gewoon een eerlijke boterham verdienen en met trots voor en van hun werk thuiskomen.”
Nuchter maar volhardend
Schneiders laat weten dat ze zich over het welzijn van haar mensen nooit zorgen heeft gemaakt. “Het welzijn van onze medewerkers is onderdeel van de totale organisatie. Wij staan hen bij met ondersteuning, raad en daad. Zeker ook bij een klus als deze die fysiek meer van de medewerkers vraagt. Als Volendams familiebedrijf staan wij er nuchter maar volhardend in. Alles aan deze opdracht is nieuw. Zo ook het team, dat wij op basis van de wensen en eisen van het GVB samenstelde. Met hierin extra aandacht voor de beheersing van de Nederlandse taal voor het begrijpen van de veiligheidsinstructies, zodat deze goed overkomen. Daarnaast is gekeken naar motivatie, gastvrijheid en trots. Het maakt onze mensen, het team GVB in het bijzonder, heel gemotiveerd.”
De Noord/Zuidlijn is op 21 juli 2018 geopend. Succes heeft een contract voor vier jaar getekend met GVB en is verantwoordelijk voor de schoonmaak van het ballastbed tussen de stations en de tunnelwanden van de Oostlijn en de Noord/Zuidlijn. Schneiders: “Deze lijn is heel belangrijk voor Succes. Het is een prachtig visitekaartje.”
