Zonder water geen schoonmaak, maar het ene water is het andere niet. Het aloude sopje mag dan van veel schoonmakers nog altijd zijn beste vriend zijn, er is concurrentie op het waterfront. Osmosewater en ozonwater nemen steeds vaker de plaats in van kraanwater met schoonmaakmiddel. Service Management sprak de experts over de voor- en nadelen.  

Het ouderwetse sopje van warm water met een flinke scheut schoonmaakmiddel is nog alles behalve afgeschreven. Immers, wat werkt moet je niet aan de kant schuiven. Maar binnen de schoonmaaksector maakt aan de ene kant osmosewater, dat is ontdaan van allerlei vormen van vervuiling door een zeer nauwkeurig filtersysteem, een stormachtige ontwikkeling door. En aan de andere kant wordt ozonwater door een deel van de schoonmaakspecialisten als de heilige graal omschreven.  

Het maakt gewoon veel beter schoon

Harry van Veldhuizen, eigenaar van H&J Schoonmaakbedrijf uit Emmen, is twee jaar geleden overgestapt op osmosewater. “Voor die tijd was ik niet overtuigd van de filtering. Het water moet 100 procent schoon zijn, anders droogt het water niet streeploos op en dat is nou net een van de belangrijkste kenmerken van osmosewater. De techniek is inmiddels zo ver dat dat wel het geval is.” Van Veldhuizen stapte voornamelijk over omdat osmosewater volgens hem gemak biedt en veiliger is. “Het maakt gewoon veel beter schoon. Maar ik heb er vooral voor gekozen om veiliger te kunnen werken”, vertelt Van Veldhuizen. “Als je veel met hoogte werkt, dan gaat het werk sneller met osmosewater. Je hoeft namelijk de ladder niet op om de ruiten droog te maken.” 

Osmosewater wordt dan ook voornamelijk gebruikt door glazenwassers die met de telescoopmethode werken. Door die methode kan glas vanaf de begane grond tot vijftien meter hoogte worden gewassen. Maar omdat er geen trekker wordt gebruikt, blijft er een waterfilm op het glas achter. Bij het opdrogen ontstaan er dan droogvlekken, doordat onopgeloste zouten uitkristalliseren. Om dat te voorkomen, wordt water gebruikt waaruit de zouten grotendeels zijn verwijderd. Het meest gebruikte proces daarvoor is omgekeerde osmose, waarbij onder hoge druk water door een filter wordt geperst dat de zouten tegenhoudt. We noemen water dat op die manier is gezuiverd: osmosewater. 

Gebruik is eenvoudig

Het gebruik is eenvoudig, zo legt de schoonmaker uit Emmen uit. “Met het osmosewater maak je de ramen vochtig en vervolgens ga je er met de borstel overheen. Dan spoel je het na en laat het vervolgens streeploos opdrogen. De osmose zorgt er voor dat de spanning van het oppervlaktewater verandert.” Sinds Van Veldhuizen over is gestapt op osmosewater is hij zeer tevreden over het resultaat. Het feit dat steeds meer glazenwassers gebruik maken van osmosewater pleit wat dat betreft voor de methode. 

Echte nadelen kent Van Veldhuizen niet. “Ik hoor mensen weleens zeggen dat het mineralen uit schilderwerk kan trekken, omdat het van zichzelf zo zuiver is. Maar ik geloof dat daar eerst nog onderzoek naar gedaan moet worden.” Voorlopig is Van Veldhuizen blij met zijn keuze voor osmosewater. “Anders was ik er niet al twee jaar mee bezig geweest.” 

Koud kraanwater omzetten in gestabiliseerd ozonwater

Kimberley Roersma van Mother Nature Cleans over Ozon water. “Wij hebben het Lotus Pro Schoonmaaksysteem en de iClean mini naar de Benelux gehaald. Die systemen zetten koud kraanwater om in gestabiliseerd ozonwater. In samenwerking met schoonmaakbedrijven zijn we twee jaar geleden gestart met pilots om te onderzoeken of ozonwater het reguliere schoonmaken met chemie kan vervangen. Aan die pilots deden onder meer Holland Casino, NS stations, Regardz vergaderlocaties, Corporate Places en verschillende hotels mee. Die pilots deden we samen onder andere met ISS en EW Facility Services.” 

Roersma is van mening dat het slechts een kwestie van tijd is voordat ozonwater het gebruik van chemie verdringt. “Je merkt dat mensen nu vooral nog wat koudwatervrees hebben. De schoonmaak draait om mensen en die zijn een kleurtje, geurtje en een sopje gewend. Dat is met ozon water niet. Je ruikt alleen een lichte onweersbui. Voor veel mensen is het dus een kwestie van wennen. Maar tijdens de pilots hebben we heel erg naar de kwaliteit gekeken. Het schoonmaken wordt gemakkelijker, want het droogt streeploos op en laat geen residu achter. Maar ook door de oxiderende werking zorgt er voor dat het ook kwantitatief aantrekkelijk is. Je kunt het bijvoorbeeld in food area’s inzetten om groenten en fruit mee te wassen maar ook de keuken kan er mee schoongemaakt worden.” En als dat mensen niet over de streep trekt, dan is er nog het duurzaamheidsaspect dat volgens Roersma gebruikers al enorm heeft verrast. “We berekenen hoeveel liter vervuild water en chemie we een organisatie besparen. Dat zijn shocking cijfers. De schoonmaak is vaak uitbesteed, dus voor een pandeigenaar of exploitantie weet vaak niet hoeveel chemie er gebruikt wordt. Deze werkwijze draagt aardig wat bij aan het duurzaamheidsbeleid.” En de kosten? “We zien een gemiddelde besparing van 19 procent.” 

Mineralen worden uit het water gefilterd

Het Lotus Pro Schoonmaaksysteem bestaat uit twee onderdelen: de stabilisatiemodule en de high capacity unit. Roersma legt uit: “Het apparaat hangt aan de muur en is slechts 40 bij 60 centimeter groot. Het is aangesloten op koud leidingwater en dat water gaat door de stabilisatiemodule waar het gestabiliseerd wordt. Dat betekent dat de mineralen uit het water gefilterd worden. Vervolgens gaat het naar de high capacity unit. Daar zit een filter die zuurstof uit de lucht haalt. Met elektriciteit wordt de zuurstof vervolgens omgezet in ozon, een natuurlijke gas die je na een stevige onweersbui buiten ook kunt ruiken. Ozongas  is overigens niet nieuw. Het wordt al sinds 1906 toegepast in de schoonmaak, bijvoorbeeld bij het reinigen van drinkwater, zwemwater of voor het verwijderen van geuren. Het is een oxidant dat onder meer geurtjes, bacteriën  en schimmels verwijdert. En dat wordt in die high capacity unit geproduceerd en toegevoegd aan het gestabiliseerde water. Als je daarna het systeem aanzet is het eigenlijk een dispenser waar gestabiliseerd ozonwater uitkomt dat 24 uur lang actief is en daarna terugkeert in zijn originele staat, namelijk water en zuurstof. En zo is het uiterst duurzaam.” 

Het water is ook volstrekt veilig, zo verzekert Roersma. “Je kunt het drinken, in je ogen smeren, je krijgt er geen allergische reacties van. Het is eigenlijk geschikt, zelfs voor mensen die niet weten welke schoonmaakproducten ze ouden moeten gebruiken.” Kortom, ozon gaat volgens Roersma de wereld veroveren. 

Er valt wat te kiezen in schoonmaakland

En zo valt er wat te kiezen in schoonmaakland. Zelfs als het om water gaat. Of iedereen straks aan het osmosewater zit of massaal met ozonwater gaat poetsen, dat zal moeten blijken. Ondanks alle voordelen, zal er ook meer onderzoek nodig moeten zijn om het effect van beide methodes helemaal in kaart te brengen. De VSR oordeelde over ozonwater bijvoorbeeld dat het geen reinigingsmiddel is. In een publicatie met de titel ‘De zin en onzin over ozonreiniging’ concludeerde het: “Het (ozonwater, red.) zet geurstoffen om tot andere stoffen en doodt micro-organismen door de celwand kapot te maken; de resten blijven gewoon op het oppervlak achter. Ander vuil, zoals etensresten, zand, bio–films en ander smut wordt wellicht ontgeurd en ontkleurd, maar niet weggehaald.” Kortom, wondermiddeltjes bestaan niet, maar innovatie in de schoonmaak is springlevend.