In het drieluik ‘Leidinggeven in de schoonmaak’ zoomen we in op verschillende leidinggevende functies. Met dit keer in de spotlight: de meewerkend voorvrouw. Of -man natuurlijk. Wat maakt hen zo onmisbaar en hoe houden zij zich staande in deze gecombineerde schoonmaak- en leidinggevende functie?

---

Lees ook het eerste artikel in deze serie: De objectleider: contactpersoon tussen schoonmaker, schoonmaakbedrijf en opdrachtgever

---

De functietitel verraadt het al: de meewerkend voorvrouw is gewoon op de werkvloer te vinden, waar zij haar handen, net als de rest, uit de mouwen steekt. De functie is een combinatie van schoonmaakmedewerkster en leidinggevende: degene die de schoonmaakmedewerkers op locatie aanstuurt en zorgt dat alles op rolletjes loopt terwijl zij zelf ook schoonmaakwerkzaamheden verricht. Het aanspreekpunt voor de opdrachtgever, het klankbord voor de collega-schoonmaakmedewerkers en de schakel tussen management en uitvoerend personeel. Een onmisbare spin in het web. En misschien wel één van de meest uitdagende functies binnen het schoonmaakbedrijf.

Altijd zoeken naar een oplossing

Paola Versteeg werkt al zo’n acht jaar bij Schilten Schoonmaak, een regionaal schoonmaakbedrijf gevestigd in Dordrecht. Sinds twee jaar is zij dagelijks aan de slag als meewerkend voorvrouw op één van de kantoorpanden. “Wij werken daar in totaal met zijn vieren, inclusief mijzelf, en we hebben elk onze eigen afdeling. Naast mijn schoonmaaktaken, zorg ik er bijvoorbeeld voor dat de dames alles netjes achterlaten en dat het werk alsnog wordt gedaan als er één van de collega’s uitvalt. Als de schoonmaakmedewerkers vragen hebben, dan kunnen ze daarmee bij mij terecht. Mocht ik het antwoord zelf ook niet weten, dan ga ik daarmee bijvoorbeeld naar de rayonmanager. Ik probeer het in elk geval altijd op te lossen. En als de middelen of materialen op zijn, dan zorg ik dat dat weer in orde komt. In het begin moest ik trouwens ook de werkuren van iedereen bijhouden. Maar ons systeem is onlangs veranderd en nu kan iedereen dat makkelijk zelf doen.” Een behoorlijk takenpakket dus.

Collega’s met een beperking

Ook Daniëlle Bon, werkzaam bij Breedweer, heeft een vol programma op een locatie van Heliomare, waar zij als meewerkend voorvrouw werkt. “Heliomare heeft mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking als doelgroep. In feite is het een school, maar daarnaast zijn er bijvoorbeeld ook artsen, sportzalen en zwembaden zodat de kinderen tijdens schooltijd hun therapieën kunnen volgen”, legt Bon uit. Sinds een jaar valt deze locatie onder haar verantwoordelijkheid, waar zij zeven schoonmaakmedewerkers aanstuurt. En dat is niet niks: “Een deel van hen heeft een afstand tot de arbeidsmark. Ik moet dus mijn collega’s met een beperking goed begeleiden op de werkvloer. Zij hebben vaak langer de tijd voor het werk. Dan krijgen ze bijvoorbeeld vijf uur de tijd voor een afdeling waar normaal twee en een half uur voor staat.”

Maar het takenpakket houdt niet op bij schoonmaken, begeleiden en aansturen. Bon: “Het is veel papierwerk, bijvoorbeeld rond de schoolvakanties wanneer iedereen moet aangeven of ze wel of niet willen werken. En het maken van takenlijsten. Voordat we aan de werkdag beginnen, komen alle collega’s bij elkaar en bespreken we de planning voor die dag. Wat wordt er verwacht? Waar moeten ze op letten? Maar ik los bijvoorbeeld ook klachten of problemen op. Vorige week stond er een opmerking in het logboek: ‘het wc-papier was weer op, willen jullie dat meer bijvullen?’. Dan loop ik naar het hoofd van de facilitaire dienst en lossen we het samen op.”

Overal tussenin

Eén van de aspecten die de functie van meewerkend voorvrouw zo uitdagend maakt, is dat je eigenlijk overal tussenin staat. Iedereen klopt bij je aan met vragen, opmerkingen en klachten en het is aan jou om een oplossing te vinden. Maar, zo stellen de dames, je kan het zo moeilijk maken als je zelf wilt. “Het is maar net hoe je iets tegen iemand zegt. Als iets niet goed loopt, kun je het op een normale manier brengen, maar je kan ook boos gaan doen. Dan kun je ook een tegenreactie verwachten. Terwijl er geen enkel probleem is wanneer je dingen gewoon op een normale, positieve manier brengt. Je moet met respect met elkaar omgaan”, vertelt Versteeg. Ook volgens Bon ligt het vooral aan jezelf. “Als je heel goed contact hebt met je medewerkers, gaat het vanzelf goed. Ik heb bijvoorbeeld ook whatsappcontact met collega’s die daar behoefte aan hebben. Iedereen heeft zijn eigen verhaal. Je bouwt een band op met je medewerkers en je raakt altijd wel met iedereen even aan de praat. En ik zegt ook altijd: mocht er een keer iets zijn, kom dan gewoon naar me toe. Je kan altijd bij mij terecht.”

Je moet niet, je mág

Uiteraard werden de voorvrouwen ook gevraagd naar hun gouden tip voor collega’s: hoe word je nu een goede, succesvolle meewerkend voorvrouw? Bon: “Wees er voor je collega’s en help elkaar waar je kunt. Want samen sta je sterk.” Versteeg voegt daaraan toe: “Respecteer iedereen zoals hij is. En probeer alles op een normale manier te vertellen. Zet geen grote mond op, want dat werkt tegen je. Niet alleen bereik je er weinig mee, je jaagt ook mensen tegen je in het harnas. Als je normaal met elkaar praat, kom je overal uit.” Daarnaast is vooral een positieve mindset belangrijk volgens de dames. “Ga met plezier naar je werk, dan is je dag het leukst. Als we met z’n allen met een sip gezicht staan te poetsen, dan wordt het er niet beter op. Ik hoor wel eens ‘we moeten vandaag weer’. En dan zeg ik: ‘Nee, we mógen weer’. Er zijn zoveel mensen die niet kunnen werken, terwijl ze dat wel graag willen. Dus je mag blij zijn dat je werkt hebt”, aldus de positieve Versteeg.

 Anderen aanspreken op hun werk

De meewerkend voorvrouwen lijken één en al positiviteit, maar is het dan echt alleen maar rozengeur en maneschijn? Nee, natuurlijk niet, blijkt na even doorvragen. Zo moest Bon in het begin wel even wennen aan het leidinggevende aspect van haar functie. “Je moet durven om je collega’s aan te spreken op hun werk. Om naar ze toe te gaan en te zeggen ‘zou je daar even op willen letten?’ of ‘misschien kun je het beter zo doen’.” Maar inmiddels is ze daarin gegroeid en gaat het goed. “Het is ook de manier waarop je het brengt”, legt ze uit. Want zij heeft te maken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt “en die moet je vaak net even anders benaderen. Als je eenmaal weet hoe je dat het beste doet, dan kan je daarmee omgaan en het dus ook zo toepassen.”

Helemaal op hun plek

Zijn er ambities om nog verder door te groeien, naar een functie als objectleider of rayonleider? Voor nu in elk geval niet. “Ik heb het nu goed naar mijn zin op mijn werk. Dat vind ik het allerbelangrijkste. Ik werk natuurlijk vooral op kantoorpanden. Iedereen daar is super aardig, maar ik zie mezelf daar echt niet tussen zitten. Ik ben niet iemand om de hele dag stil te zitten. Laat mij maar gewoon poetsen, dat vind ik het fijnst. Ieder zijn ding natuurlijk”, zegt Versteeg. Daaraan voegt zij toe: “Rayonmanagers krijgen trouwens helemaal veel op hun dak. Die moeten echt zoveel dingen oplossen. Nee, dat hoeft voor mij niet.” Ook Bon geeft aan goed op haar plek te zitten: “Misschien dat ik ooit wel wil doorgroeien, maar nu nog niet. Ik hou van mijn werk en dit is echt de baan die ik wil. Het stuk leidinggeven, samen met het stuk zorg voor de medewerkers, maar ook het schoonhouden van de omgeving voor de kinderen”, vertelt Bon.

---

Drie tips voor voorvrouwen en -mannen

Wat kunnen we leren van de ervaringen van Daniëlle Bon en Paola Versteeg?

•  Ga met respect met elkaar om en probeer zaken op een zo positief mogelijke manier over te brengen naar je collega’s. Met een grote mond en boos doen kom je nergens
• Help elkaar waar mogelijk, want samen sta je sterk
• Je moet niet werken, je mág weer werken. Niet iedereen die wil, kan werken. Wees dus blij met je baan!

---

Lees ook:
De objectleider: contactpersoon tussen schoonmaker, schoonmaakbedrijf en opdrachtgever
Opleiding leidinggevenden: ‘bewust worden van persoonlijke groei’
Gastvrij leidinggeven: 7 tips