In arbeidscontracten komen we regelmatig rare bepalingen tegen, bijvoorbeeld over gedragsregels. Zelfs met boetes op het overtreden ervan. Horen dat soort bepalingen wel thuis in een contract? Lijkt mij niet. Het getuigt in ieder geval niet van vertrouwen in je eigen werknemers.

Laatst hadden we er weer eentje. Het ging erom of een schoonmaker in dienst mag treden bij de opdrachtgever. Nee dus, volgens die bepaling in het contract. De schoonmaker mocht gedurende de duur van de arbeidsovereenkomst en tot zes maanden erna niet in dienst treden bij de opdrachtgever waar hij of zij op dat moment werkte. Beetje lastig als de opdrachtgever besluit de schoonmakers in eigen dienst te willen nemen.

Mag schoonmaker dan niet solliciteren?

Zou de schoonmaakwerkgever dan zoveel werk hebben, zodat de schoonmaker zonder problemen overgeplaatst kan worden? Of wat als zich een andere mooie kans voordoet bij die opdrachtgever, een kans op een mooie baan met groeimogelijkheden? Dan zou de schoonmaker niet mogen solliciteren. Zonde! Waarom zouden we het schoonmakers die méér willen op zo’n manier het arbeidsleven lastig maken? Ik kan mij wel voorstellen bij wat voor soort functies dit soort bepalingen passen, maar in ieder geval niet bij schoonmakers. Zou de schoonmaakwerkgever daar echt goed over hebben nagedacht? De betreffende werkgever heeft deze bepaling overigens geschrapt na commentaar van ons. Dat zeg ik er maar even bij.

Waarom zouden we het schoonmakers die méér willen op zo’n manier het arbeidsleven lastig maken?

Boetes

Dit is maar één voorbeeld. We komen wel vaker rare bepalingen tegen. Over gedragsregels, geheimhouding, naleving Arbeidstijdenwet enz. In die regels wordt er direct een boete gezet op het overtreden van die regels. Ik snap best dat veel arbeidsovereenkomsten door juristen gemaakt worden, die elk incident dat er is geweest aangrijpen voor een nieuw artikel. Maar het getuigt niet echt van vertrouwen in je eigen werknemers als je bij de start van het dienstverband al direct allerlei boetes in het vooruitzicht stelt.

In een normale overeenkomst zou je als werknemer dergelijke boetes niet pikken. Maar welke schoonmaker durft hiertegen in het verweer te komen? Je kijkt wel uit, dan gaat die baan direct aan je neus voorbij. Dus accepteer je het maar. Net als een (overigens nietige) bepaling dat de werknemer bij voorbaat instemt met eenzijdige wijzigingen van een arbeidsovereenkomst.

Vertrouwen

Je kunt niet alles uitsluiten met dit soort bepalingen in een arbeidsovereenkomst. Schoonmakers zijn geen criminele werknemers die bij voorbaat slechte voornemens hebben over hoe zij zich gaan gedragen tijdens het werk. Schoonmaak is per definitie mensenwerk en dus heb je te maken met menselijke gedragingen. Daar zul je het mee moeten doen. Over en weer.

Natuurlijk kun je met elkaar afspreken hoe je wilt dat schoonmakers zich representatief gedragen en het visitekaartje van het bedrijf zijn. Dat vraagt echter om vertrouwen in plaats van wantrouwen. In gesprek gaan met elkaar in plaats van eenzijdige schriftelijke boetes. Creëer een gezond werkklimaat en profiteer ervan. Afspraken maken over gedrag is niet verkeerd, maar ze horen niet thuis in een arbeidsovereenkomst.

Judith ten Broeke is bestuurder bij CNV Vakmensen

Lees ook:
CNV-leden akkoord met schoonmaak-cao