Wc's worden vies. Dat hoort nou eenmaal bij wc's. Waarom worden wc's vies? Omdat wc's gebruikt worden door mensen. Mensen maken dingen vies, zo ook wc's. Daarom is het verstandig om eens te kijken naar hoe mensen die wc's vies maken en welke factoren dit beïnvloeden.
Als je weet hoe mensen wc's vies maken, kun je deze kennis wellicht gebruiken om ervoor te zorgen dat mensen wc's minder vies maken. Er is, psychologisch gezien, een aantal onderwerpen dat mogelijkheden biedt om mensen te stimuleren de wc minder vies te maken. Hieronder drie voorbeelden:
1. Persoonlijke ruimte
Mensen hebben behoefte aan een stukje eigen ruimte, hun territorium. Een ruimte die we altijd met onszelf meenemen is onze persoonlijke ruimte. Afhankelijk van de relatie die je met iemand hebt en de activiteit die je uitvoert, voelt een afstand tussen jou een ander persoon als meer of minder prettig. De behoefte aan eigen ruimte, speelt natuurlijk ook op de wc. Wellicht nog sterker dan normaal omdat mensen op de wc dingen doen waar ze graag wat meer privacy voor willen dan normaal. Zo blijkt uit onderzoek dat mannen later beginnen met plassen en veel korter plassen als er iemand dicht bij hen staat te plassen. De voor mannen welbekende ongeschreven regels van een urinoir zijn hier een gevolg van. Wat heeft dit met het schoonhouden van wc's te maken?
Omdat niet alle mannen (ik kan niet voor vrouwen spreken, ik kom eerlijk gezegd nooit op een dames-wc) ervan gediend zijn dat er anderen naast hen kunnen plassen, kiezen mannen ervoor om zich af te zonderen in een wc die ze kunnen afsluiten. Ook als dit een normale zit-wc is, kiezen veel mannen ervoor om toch te staan. Hoe goed een man ook kan mikken, dit staan zal altijd als gevolg hebben dat de boel bij een zit-wc smeriger wordt dan bij een (afgesloten) urinoir. Om mannen tegemoet te komen in deze behoefte om afgezonderd staand te plassen, is het verstandig om ook afgezonderde urinoirs te plaatsen. Op deze manier wordt de kans op smerige zit-wc's verkleind. Zeker als de afgezonderde urinoirs zo worden geplaatst dat ze als eerste worden gekozen.
2. Citroengeur
Als mensen citroengeur ruiken, gaan ze meer schoonmaakgedrag vertonen, zo blijkt uit onderzoek. De verklaring hiervoor is dat mensen citroengeur (onbewust) associëren met een schone omgeving. Dit zien ze als een soort norm die moet worden nageleefd. Je kunt het vergelijken met een bibliotheek. Daar worden mensen ook automatisch stiller. Met citroengeur gaan mensen automatisch meer schoonmaken. Als je ervoor zorgt dat de wc naar citroen ruikt, mag je verwachten dat mensen de omgeving automatisch meer schoonhouden.
3. Handen wassen
Helaas wast nog lang niet iedereen zijn handen op de wc. Gelukkig zijn er ook een heleboel mensen die dat wel doen. Echter, als je je handen eenmaal gewassen hebt, is er lang niet altijd een mogelijkheid om je handen fatsoenlijk te kunnen drogen. Zeker de oudere versies van heteluchtblazers werken slecht. Een gevolg hiervan is dat mensen met hun handen gaan wapperen. De druppels, die eerst aan de handen zaten, vliegen dan door de hele ruimte. Zeker als het druk is en dit vaak gebeurt, kunnen de vloer, muur en spiegels op deze manier vies worden. Het loont daarom om te investeren in goede mogelijkheden om de handen te wassen.
Stimuleren
Ook op de wc hebben psychologie en gebruiksgemak invloed op hoe mensen gebruikmaken van hun omgeving. Door mensen onbewust te stimuleren de wc schoner te houden, kan dit tot lagere schoonmaakkosten leiden. Bovendien is een schoon toilet één van de visitekaartjes van een bedrijf.
Joren van Dijk, omgevingspsycholoog en adviseur: Omgevingspsycholoog.nl en Eyckveld.nl